Gruzja/ Rosjanie wycofują część sił
Do 15 lipca z bazy rosyjskiej w Ahalkalaki zostanie wycofany cały sprzęt wojskowy – uzgodnili zastępca ministra obrony Gruzji Mamuki Kudawa oraz zastępca dowódcy rosyjskich sił lądowych Walerij Jewniewicz. Oznacza to początek likwidowania pierwszej z dwóch pozostałych na terytorium Gruzji baz rosyjskich, co jest zgodne z porozumieniem, jakie oba kraje podpisały 31 marca.
31 marca Gruzja i Rosja podpisały w Soczi dwa ważne porozumienia („Umowa między Federacją Rosyjską i Gruzją w sprawie warunków i zasad czasowego funkcjonowania i wycofania rosyjskich baz wojskowych i innych instalacji militarnych należących do grupy wojsk rosyjskich Południowego Kaukazu rozmieszczonych na terytorium Gruzji”, oraz drugie, umożliwiające transport militarny do baz rosyjskich przez terytorium Gruzji), które w Tbilisi oceniono jako „historyczne”.
Prezydent Saakaszwili powiedział w tym kontekście 3 kwietnia o „zasadniczym kroku naprzód” oraz „jednym z największych zwycięstw konstruktywnej dyplomacji Gruzji”. „Kiedy półtora roku temu zaczynaliśmy negocjacje dotyczące wycofania [rosyjskich] baz, wielu uważało to za nierealne. (…) Wielu uważało to za ekstremalnie radykalną decyzję a niektórzy opisywali wręcz jako krok prowokacyjny. Jednakże rok temu zdołaliśmy z prezydentem Putinem osiągnąć porozumienie co do zasad politycznych” – dodał prezydent. Same bazy Saakaszwili określił jako „pozostałości starej, imperialistycznej przeszłości”. Saakaszwili w przemówieniu wygłoszonym w gruzińskim MSZ podkreślił też znaczenie euro-atlantyckiej integracji Gruzji oraz konieczność załatwienia sprawy sankcji, jakie Rosja wprowadziła na gruzińskie wina.
Bardziej stonowany w swoich ocenach dotyczących porozumienia z Rosją był minister obrony Irakli Okruaszwili, który zauważył, że Gruzja poszła w porozumieniach na pewne kompromisy.
Umowa w sprawie wycofania sił rosyjskich odnosi się do wspólnej deklaracji podpisanej w maju 2005 roku przez ministrów spraw zagranicznych obu krajów, jednak w porównaniu do zeszłorocznego tekstu ustępstwa gruzińskie są znacznie większe. Termin ostatecznego wycofania wojsk rosyjskich ustalono dopiero na 2008 rok. Już w tym roku z obu pozostałych rosyjskich baz ma zostać wycofany cały ciężki sprzęt (częściowo do bazy w Armenii, częściowo: drogą morską przez port w Batumi). Same bazy będą jednak istnieć jeszcze przez jakiś czas: do końca 2007 roku ma zostać zlikwidowana baza w Ahalkalaki, a rok dłużej mogą działać: baza w Batumi oraz Dowództwo w Tbilisi. Do tego czasu Rosjanie będą mogli także m.in. wspólnie z Gruzinami korzystać z poligonu w Gonio i z instalacji militarnych w Kodżori.
Przy wycofywaniu swoich sił, Rosja może także korzystać z gruzińskiej przestrzeni powietrznej. Moskwa zapewniła sobie także swobodny tranzyt przez terytorium gruzińskie do położonej w Armenii bazy Giumri. Minister Okruaszwili skomentował tę część umowy następująco: „Tranzyt do rosyjskich baz w Armenii przez Azerbejdżan i Turcję jest niemożliwy z uwagi na dobrze znane powody, naturalnie więc jedyną drogą jest Gruzja. To jednak nie znaczy, że dojdzie do sytuacji, w której tranzyt lub przewóz jakichkolwiek ładunków przez Gruzję oznaczałby zagrożenie dla regionu”.
Nie jest także jasne jaką rolę będzie w praktyce odgrywać wspólne rosyjsko-gruzińskie Centrum Antyterrorystyczne, którego utworzenie jest również przewidywane w podpisanym porozumieniu. Do stworzenia Centrum ma posłużyć częściowo sprzęt, infrastruktura i być może także personel rosyjskiej bazy w Batumi.
Sposób wypełnienia porozumienia będzie nadzorowany przez specjalnie do tego celu powołaną Gruzińsko-Rosyjską Wspólną Komisję.
Opozycja gruzińska oskarżyła rząd o niedopuszczalne ustępstwa twierdząc, że w szczególności Centrum Antyterrorystyczne w kształcie, jaki określiło porozumienie, oznaczać będzie zgodę na stacjonowanie na terytorium Gruzji świetnie wyekwipowanej jednostki rosyjskich sił specjalnych, zdolnej do kontrolowania sytuacji w państwie.
Pełny tekst porozumienia (jęz. ang.): http://www.civil.ge/eng/article.php?id=10008
Na podst. civil.ge, messenger.ge, rosbalt.ru
Wspólna platforma dyskusyjna Ukrainy, Gruzji i Mołdawii
