Rafik Hariri

• hariri
• liban

14 lutego 2005 roku w wyniku eksplozji ładunku wybuchowego zginął Rafik Hariri, wieloletni premier Libanu, szanowany biznesmen i popularny polityk. O zlecenie zamachu, zarówno Libańczycy, jak i społeczność międzynarodowa oskarżyli Syrię i libański rząd. Wydany przez ONZ raport zawierał stwierdzenie, iż syryjski prezydent Baszar Al-Assad groził Haririemu (sprzeciwiającemu się stacjonowaniu syryjskich wojsk w Libanie oraz wniesieniu poprawki do konstytucji umożliwiającej przedłużenie kadencji prosyryjskiego prezydenta Emila Lahuda) podczas jego ostatniej wizyty w Damaszku, zaś rząd w Bejrucie wykazał się brakiem zaangażowania w poszukiwanie przyczyn i sprawców zamachu, a także manipulował śledztwem. Autorzy raportu na podstawie dochodzenia przeprowadzonego przez międzynarodowych ekspertów przedstawili opinię, iż śmierć Haririego spowodowana była eksplozją o wartości równej wybuchowi tony trotylu. Z kolei przedstawiciele libańskich władz twierdzili, iż był to samochodowy atak zamachowca samobójcy na kawalkadę byłego premiera. Zamach na Haririego stał się przyczyną licznych demonstracji, głównie w Bejrucie, w których brało udział tysiące ludzi domagających się wycofania wojsk syryjskich z Libanu i demokratycznych, suwerennych rządów. Pod ich wpływem rezygnację z urzędu złożył premier Omar Karami. Kim był człowiek, którego śmierć może przyczynić się do istotnych zmian w regionie Bliskiego Wschodu?

Rafik Hariri urodził się w listopadzie 1944 roku w mieście Sajda na południu Libanu. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia ekonomiczne na Arabskim Uniwersytecie w Bejrucie, jednak z powodów finansowych, w roku 1965, porzucił je i wyjechał do Arabii Saudyjskiej. W pierwszych latach pracował jako nauczyciel i księgowy, a na początku lat 70-tych założył własną firmę budowlaną. Już na początku lat 80-tych Hariri uznawany był za jednego ze 100 najbogatszych ludzi świata.

Po wybuchu wojny domowej w Libanie w 1975 roku Rafik Hariri zaangażował się w rozmowy dotyczące rozwiązania konfliktu. Odgrywał zakulisowe role jako mediator, doradca oraz promotor zawieszenia broni i porozumień kończących wojnę. Zainwestował także swój czas oraz kontakty w świecie arabskim i zachodnim by zaprowadzić pokój w swoim kraju. W roku 1982, po inwazji Izraela, jego firma „Oger Lebanon” zaangażowała się w odbudowę zrujnowanych budynków i dróg. Z kolei w latach 1983 i 1984 Hariri prowadził mediacje pomiędzy libańskimi militarnymi ugrupowaniami, zaś w roku 1985 pomiędzy prezydentem Aminem Gemayelem, a stroną syryjską. Cztery lata później Hariri przyczynił się do zawarcia Układu z Taif, w którym strony wojny domowej ustaliły warunki pokoju. Układ ten ustanawiał także podwaliny nowej konstytucji libańskiej i zakładał, że wojska syryjskie, które wkroczyły do Libanu na zaproszenie ówczesnych władz jako siły stabilizacyjne już w 1976 roku wycofają się do przygranicznej Doliny Bekaa w ciągu dwóch lat.

Po 28 latach spędzonych w Arabii Saudyjskiej Hariri wrócił do Libanu. Renoma eksperta gospodarczego sprawiła, że ówczesny prezydent Libanu Elias Hrawi powierzył mu urząd premiera w osłabionym gospodarczo Libanie. Dzięki projektom reform rząd Haririego podczas dwóch konferencji w Paryżu w roku 1996 i 2002 otrzymał na ich realizację odpowiednio: 500 milionów Euro oraz 10 milionów USD w postaci grantów i pożyczek. Jednym z jego ważniejszych osiągnięć była także realizacja projektu odbudowy centrum Bejrutu (Beirut Central District), które zostało całkowicie zniszczone w czasie trwającego 15 lat konfliktu.

Rafik Hariri sprawował urząd premiera przez blisko 12 lat. Po raz drugi sformował swój gabinet w 1995 roku. Kiedy rok później odbyły się wybory parlamentarne ponownie powierzono mu tekę premiera. W 2000 roku, gdy jego ugrupowanie zdobyło wszystkie mandaty w Bejrucie, Hariri sformował czwarty rząd, dla którego wotum zaufania wyraziło 106 ze 128 posłów. Jednakże cztery lata później Hariri złożył rezygnację i odmówił stworzenia nowego gabinetu. Przyczyną podjęcia takiej decyzji był sprzeciw premiera wobec zmian w konstytucji umożliwiającym przedłużenie kadencji prezydenta Lahuda. Do czasu pojawienia się tej propozycji zmian lansowanych przez Syryjczyków relacje Haririego z władzami w Damaszku były poprawne. Przez 12 lat Rafik Hariri sprawował rządy w kraju, na którego politykę znaczący wpływ miała Syria. W tym czasie wielokrotnie dochodziło do sporów między nim a Lahudem o kwestie ekonomiczne, takie jak: prywatyzacja. Rafik Hariri przychylał się również do założeń rezolucji Nr 1559 Rady Bezpieczeństwa N.Z. (wydanej we wrześniu ubiegłego roku) wzywających, między innymi, do opuszczenia Libanu przez wojska syryjskie i stanowiących deklaracje wsparcia wolnych i demokratycznych wyborów. Gdyby Hariri startował w tegorocznych wyborach prezydenckich istniałaby duża szansa na przejęcie przez niego urzędu właśnie po Lahudzie.

Po rezygnacji z funkcji premiera Hariri został zwyczajnym członkiem parlamentu i, dotąd umiarkowany, zbliżył się do grupy posłów domagających się zakończenia „okupacji” Libanu przez oddziały syryjskie. Nigdy otwarcie nie krytykował polityki Damaszku. Jednak jego zdecydowana postawa sprzeciwu wobec ingerencji syryjskich władz i służb wywiadowczych w politykę Libanu mogła stać się przyczyną tragicznej śmierci.

Źródła:

http://www.rhariri.com/pmhariri.asp.

http://news.yahoo.com/news.,

http://worldpress.org/Mideast/2039.,