Umberto Eco: Rakiem. Gorąca wojna i populizm mediów

• eco
• media
• populizm

Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2007

„Rakiem. Gorąca wojna i populizm mediów” Umberto Eco stanowi kontynuację „Zapisków na pudełku zapałek”. Na całość książki składa się zbiór felietonów (z okresu 2000-2005), w których autor, jako wnikliwy obserwator życia politycznego i społecznego stawia ważne, głęboko przemyślane tezy, które nurtują nas od wielu pokoleń i nigdy nie stracą na swojej aktualności. Przemiany dokonujące się we współczesnym świecie zostały przedstawione w głównej mierze na przykładzie Republiki Włoskiej, ale odnoszą się do całego Zachodu.

Motywem przewodnim felietonów jest regres cywilizacyjny w ujęciu globalnym. Eco przedstawia m.in. problem braku tolerancji kulturowej i religijnej ze strony społeczeństwa i państwa. Jednocześnie przestrzega o konsekwencjach wynikłych z zerwania i nie podtrzymywania przyjaznego klimatu porozumienia na arenie międzynarodowej.

Ważne miejsce zajmuje analiza globalnej konfrontacji świata chrześcijańskiego ze światem muzułmańskim, przede wszystkim w aspekcie politycznym i ekonomicznym. Konfrontację tę autor porównuje wręcz do krucjat, które mogą jedynie zakończyć się totalną klęską obu stron. Eco przypomina nam o wzajemnym przenikaniu się tych dwóch światów oraz ich wzajemnym uzależnieniu, jakim jest ropa naftowa.

Semiolog ze właściwą sobie ironią ukazuje nam współczesny spektakl polityczny, gdzie głównymi aktorami są państwa oraz czołowi przywódcy światowi wykorzystujący populizm medialny do swoich partykularnych interesów. Natomiast panująca powszechnie ignorancja sprzyja rozwojowi m.in. antysemityzmu i rasizmu w nowym wydaniu oraz wzbudza na nawo uśpione lęki, które każą nam walczy z wyimaginowanymi wrogami.

Kluczem do wyjaśnienia tajemniczego tytułu jest jeden z głównych wniosków nasuwających się po przeczytaniu książki, a mianowicie, że historia ponownie zatacza krąg, a współczesna cywilizacja robi krok wstecz będąc przysłowiowym rakiem.

Wierni czytelnicy Umberto Eco znajdą w „Rakiem. Gorąca wojna i populizm mediów” typowe cechy jego pisarstwa, czyli znakomitą ironię, ciekawe wątki, liczne aluzje historyczne (przede wszystkim odniesienia do średniowiecza) i zaskakujące porównania.

Umberto Eco (ur. 1932) – włoski filozof, felietonista, semiolog. Zmyślny krytyk kultury masowej, zwłaszcza procesów komunikacji w jej obrębie. Jest profesorem na Uniwersytecie we Florencji oraz Bolonii. Otrzymał wiele doktoratów honoris causa. Jego powieści beletrystyczne : Imię Róży, Wahadło Foucaulta, Wyspa Dnia Poprzedniego, Baudolino, Tajemniczy Płomień Królowej Loany zapisały się na stałe w kanonie literatury światowej. Wśród felietonów i dzieł należy wymienić Zapiski na pudełko zapałek, Teoria Semiotyki, Rola czytelnika.