Obywatelstwo UE zostało ustanowione na mocy Traktatu z Maastricht w 1993 roku. Art. 17 Traktatu stanowi: Niniejszym ustanawia się obywatelstwo Unii. Każda osoba posiadająca obywatelstwo państwa członkowskiego staje się obywatelem Unii. Obywatelstwo Unii uzupełnia, ale nie zastępuje obywatelstwa narodowego. Zasady nabywania i utraty obywatelstwa ustanawiają władze danego państwa. Obywatelom UE przysługuje prawo do swobodnego poruszania się i przebywania na terytorium wszystkich państw należących do UE, czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do samorządów w państwie członkowskim, w którym zamieszkuje, czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach posłów do Parlamentu Europejskiego, prawo do korzystania z opieki dyplomatycznej i konsularnej, prawo składania petycji do Parlamentu Europejskiego we wszystkich sprawach, którymi zajmuje się Unia Europejska, prawo zwracania się do Rzecznika Praw Obywateli UE, prawo zwracania się na piśmie do instytucji Wspólnot Europejskich, prawo dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej. Każdy obywatel posiada paszport w kolorze burgundzkiego wina z napisem Unia Europejska oraz nazwą państwa, którego jest obywatelem.