Portal Spraw Zagranicznych psz.pl




Portal Spraw Zagranicznych psz.pl

Serwis internetowy, z którego korzystasz, używa plików cookies. Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z serwisu, w celu administrowania serwisem, poprawy jakości świadczonych usług w tym dostosowania treści serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania behawioralnego reklamy (dostosowania treści reklamy do Twoich indywidualnych potrzeb). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do Internetu oraz w Polityce prywatności plików cookies

Akceptuję
Back Jesteś tutaj: Home

Koncepcja dwunastego imama szyickiego w szyiźmie dwunastkowym


17 październik 2011
A A A

„Koncepcja dwunastego imama szyickiego – Mahdiego – w szyiźmie dwunastkowym w  Iranie oraz jej wykorzystanie w polityce wewnętrznej i zewnętrznej Iranu”

„Koncepcja dwunastego imama szyickiego – Mahdiego – w szyiźmie dwunastkowym w  Iranie oraz jej wykorzystanie w polityce wewnętrznej i zewnętrznej Iranu”
 

Transkrypcja:  w pracy została zastosowana uproszczona transkrypcja dla wyrazów w języku perskim (farsi) i dostosowana do języka polskiego. Terminy wykorzystane w pracy, pochodzące z obcojęzycznych opracowań pozostają w transkrypcji autorów.

ﺍ     a,o,e                         ﻯ    i,j    
ﺏ        b
ﺕ        t
...        p
ﺙ        s
ﺝ         dż
...         cz
ﺡ         h
ﺥ         ch
ﺪ         d
ﺫ         z
ﺭ        r
ﺯ        z
...       ż
ﺱ       s
ﺵ    sz
ﺹ    s
ﺽ    z
ﻁ    t
ﻅ    z
ﻉ    ‘
ﻍ    gh
ﻑ    f
ﻕ    q
ﮎ    k
ﮒ    gh
ﻝ    l
ﻡ    m
ﻥ    n
ﻭ    w,u
ﻩ    h

W niniejszej pracy postaram się nakreślić koncepcję dwunastego imama szyickiego – Mahdiego i pokazać, w jaki sposób wpływa ona na życie polityczne w dzisiejszym Iranie.

Słowo „imam” (pers. emam)  pochodzi z języka arabskiego. W najbardziej powszechnym znaczeniu określa osobę prowadzącą muzułmańskie nabożeństwo. Nie musi być to duchowny wykształcony w religijnym ośrodku duchownym. Wysczy, że uczestnicy nabożeństwa uznają przewodnictwo i kompetencję tej osoby.
Dalej, imam może być używane w stosunku do osoby przewodniczącej danej społeczności muzułmańskiej. Wtedy ktoś taki jest odpowiednią „instytucją” to rozsądzania sąsiedzkich sporów, ferowania wyroków w sprzecznych sprawach zgodnie z zasadami islamu. Wspólnota wybiera swojego imama na zasadzie consensusu, uznania jego kwalifikacji umownie.

Najwcześniejsze użycie słowa „imam” oznacza boski autorytet, którego rolą jest kierowanie ludzkością.  Odnosi się to zarówno do osób, jak i do przedmiotów materialnych, które pełnią taką funkcję – Koran bowiem imamami nazywa Abrahama , Izaaka i Jakuba , a także odnosi się do Tory jako imam. W sumie, słowo imam pojawia się w Koranie 7 razy w liczbie pojedyńczej i 5 razy w formie liczby mnogiej. Sama święta księga islamu jest określana w najwcześniejszej muzułmańskiej literaturze prawniczej mianem imam.  Oznacza tam między innymi znak, wskazówkę, wzór do naśladowania, przywódcę.
Zdecydowanie więcej znaczeń nabiera słowo „imam” w szyiźmie.   Jak mówi Składankowa, „W szyickim Iranie słowo „imam” ma – oprócz już wymienionych – dodatkowe znaczenie i niesie cały szereg skojarzeń z najważniejszymi pojęciami religijnymi. Szyici nazywają imamami nie tylko przewodniczących modłów w meczetach, ale także – i to przede wszystkim – tych następców proroka Mahometa, których uważają za prawowitych spadkobierców jego posłannictwa.”

Następców tych było dwunastu. Pierwszym z nich był Ali – kuzyn, zięć i przyjaciel Mahometa. Po śmierci Mahometa  Ali  zgromadził  wokół siebie zwolenników poglądu, według którego władza nad społecznością muzułmańską powinna zostać  w rodzinie Mahometa. Szyici uważali także, że ma być ona przekazywana na zasadzie dziedziczenia z boskiego nadania. Z języka arabskiego  społeczność ta nazywana jest Szi’ja (Stronnictwo Alego). Centrum proto-szyitów było w tamtym czasie miasto Kufa.

Każdy kolejny imam szyicki był synem poprzedniego. Przewodzili oni duchowo szyickiej społeczności, która stała wówczas w opozycji do liczniejszych sunnitów, którzy byli zwolennikami systemu kalifatu, czyli przejmowania władzy nad ummą  w drodze wyborów.

Imamowie szyiccy są otaczani niezwykłą czcią, graniczącą z boskością. Jak pisze Składankowa, „Imamowie wyrastający ponad zwykłą ludzką miarę są wychwalani w kazaniach, religijnych traktatach i opowiadaniach o pierwszych wiekach islamu. Słuchając ich ma się wrażenie, że te kilkanaście wieków, jakie minęły od czasu śmierci imamów, to dla słuchaczy okres bardzo krótki, że wszystko to działo się nie tak dawno, a równocześnie treść tych przekazów przypomina stare podania, o wiele starsze niż islam.

Dwunastu świętym imamom przypisuje się nadludzkie cechy i atrybuty. Zgodnie z tradycją, imamowie są nieomylnymi pośrednikami między Bogiem i ludźmi.  
Imamowie są doskonali pod każdym względem. Zostali stworzeni z samej jasności, z przedwiecznego „farru”. Po Mahomecie są najdoskonalszymi z ludzi i przewyższają godnością nie tylko innych proroków, ale i aniołów. Żaden z nich nie popełnił w swoim życiu najmniejszego grzechu, nie splamił się żadnym wykroczeniem. Byli zawsze czyści – nawet urodzili się  - utrzymują kaznodzieje – już obrzezani.”

Jak pisał Kulajni w zbiorze  Usul al-Kafi  są oni także dowodem, świadectwem Boga (hujja), którego świat nie może zostać pozbawiony w żadnym momencie i jako świadectwo boże są oni światłem Boga (nur), jego świadkami (shahada), bramą do Boga (bab) i znakami (‘alamat). Posiadają bliskie koneksje z aniołami, zostali obdarzeni Duchem Świętym; a przede wszystkim są „najwięcej wiedzący”. Znają nie tylko pozorne, ale i prawdziwe znaczenie Koranu i znają setne, najwspanialsze imię Boga.

Jak pisze Arjomand: „W paragrafie zamykającym pracę Jafriego, pisze on: „Imam jest wolny od grzechu i błędu. Imamowie są tymi, których Bóg oczyścił z wszelkiej nieczystości i uczynił ich absolutnie czystymi. [ Koran, 33:33]; i są oni ochroną dla ludzi, tak jak gwiazdy chronią mieszkańców niebios. Mogą być w tej społeczności porównani do Arki Noego: Ten, kto wejdzie na pokład, otrzyma zbawienie i dotrze do bram uniżenia””
Narodzinom każdego z imamów towarzyszyły cudowne, niezwykłe wydarzenia, a śmierć każdego z nich była męczeńska, bohaterska i jest do dzisiaj w szyiźmie opłakiwana.

Zgodnie z szyicką tradycją, na Ziemi zawsze pozostaje jeden z imamów, jako świadectwo Boga. W czasach dzisiejszych ma nim być dwunasty z nich – Mahdi.
Przydomek „Mahdi” oznacza „poinstruowany, natchniony, nauczony, oświecony, wybrany” (ang. the guided one).  Nazywany bywa także „oczekiwanym” (al-Muntazer), „dowodem, świadectwem (Boga)” (al-Hujja, hojjat Allah), „tym, który powróci” lub „tym, który naprawi” (qa’im), władcą czasu” (saheb-e zaman/emam-e zaman), „nieobecnym, ukrytym” (qa’eb),  „mieszkańcem domu Boga” (Ahl al-Bayt Allah) .

Natomiast według definicji podanej przez Yvesa Thoravala w Słowniku...,  Mahdi oznacza dosłownie „dobrze prowadzony (przez Boga)”.
Informacje o tym, że ostatnim z dwunastu imamów będzie właśnie Mahdi, pojawiły się na długo przed nim samym. Koran nie wspomina o Mahdim.  Cała wiedza, jaką posiadamy, pochodzi z hadisów . W tradycji muzułmańskiej możemy znaleźć 657 hadisów na temat Mahdiego. Już pierwszy z imamów zapowiadał jego nadejście.  Opisuje się go tam w następujący sposób:

•    Będzie mieszkańcem Domu Proroka (389 hadisów)
•    Będzie potomkiem imama Alego (214 hadisów)
•    Będzie potomkiem Fatimy al-Zahry (192 hadisy)
•    Urodzi się w dziewiątym pokoleniu po imamie Hosejnie (147 hadisów)
•    Będzie potomkiem imama Zayna al-Abidina (185 hadisów)
•    Będzie potomkiem imama Hasana al-Askariego (146 hadisów)
•    Będzie dwunastym spośród imamów nazywanych ahl al-Bayt (136 hadisów)
•    Przekazy będą o nim mówiły (214 hadisów)
•    Jego życie zostanie przedłużone (318 hadisów)
•    Jego ukrycie zostanie przedłużone (91 hadisów)
•    Z jego pojawieniem się na świecie zapanuje islam (27 hadisów)
•    Napełni świat sprawiedliwością i prawością (132 hadisy)

Muhammad al-Mahdi (Abu'l Qasim Hujjat ibn Hasan ibn ‘Alī  lub: Abu’l-Qāsem Moḥammad b. Ḥasan al-ʿAskari), urodził się w połowie miesiąca sza’aban, roku AD868  w Samarze.

Jak twierdzą badacze  matką imama Mahdiego była czarnoskóra, nubijska niewolnica. Przypisywane są jej imiona Nardżis, Rajhana, Sawsan i Marjam. Trzy pierwsze imiona oznaczają także nazwy roślin i kwiatów. Takie imiona były nadawane niewolnicom, co zdaje się potwierdzać informację z początku akapitu.

Podania legendarne i hagiograficzne mówią, że była ona wnuczką bizantyjskiego imperatora, który był uczniem apostoła Szymona. Według tych źródeł, Nardżis została pojmana przez muzułmanów i sprzedana w Bagdadzie człowiekowi, który należał do świty dziesiątego imama, Alego al-Naqiego. W Samarze, Ali al-Naqi, w transie jasnowidzenia rozpoznał w niej przyszłą matkę Mahdiego i wydał ją za swojego syna – Hasana, przyszłego jedenastego imama.

Sama Nardżis miała doświadczyć, jeszcze zanim została pojmana, wizji, w których zarówno Maria, matka Jezusa, jak i Fatima, córka Mahometa prosiły ją, aby dała się pojmać wojskom muzułmańskim i przeszła na islam, ponieważ została wybrana, aby mieć niezwykłe życie.

Ojciec dwunastego imama, Hasan (al-Hadi, al-Naqi), urodził się w 846 roku w Medynie. Dwa lata później przeniósł się  do Samarry. Z Nardżis ożenił się w wieku 22 lat. Jako jedenasty imam zmagał się z prześladowaniami ze strony kalifa Mu’tamida, żył zamknięty przez kalifa w obozie wojskowym. Stąd, bywa nazywany także al-Askari (ar. koszarowy)Miał zostać otruty w Samarze w roku 874.

Prawdopodobnie ze względu na prześladowania ze strony abbasydzkich kalifów, ciąża Nardżis i narodziny Muhammada Mahdiego były okryte tajemnicą.  Ojciec pokazał go tylko swoim czterdziestu najbliższym uczniom, następnie go ukrył. Dodatkowo, aby chronić życie Muhammada, rozpuścił wieść, że jego służąca, Saqil, jest z nim w ciąży. Kalif uważnie obserwował, poprzez swoich wysłanników, każdy krok Hasana al-Hadiego. Kiedy jedenasty imam umarł, Mu’tamid pojmał służącą al-Hadiego. Przez kolejny rok nie było widać oznak ciąży. Służąca Saqil została zwolniona. Zgodnie z doktryną szyicką, w ten sposób dwunasty imam został ukryty przed światem, a kalif i większość ówczesnego społeczeństwa była przekonana, iż jedenasty imam umarł bezpotomnie.  Szyici wierzyli jednak, że jedenasty imam nie umarł bezpotomnie.

Według szyitów, z momentem śmierci swego ojca, dwunasty imam Mahdi wszedł w okres Mniejszego Ukrycia (ar. al-ḡaybat al-ṣoḡrā) lub inaczej nieobecności (pers. ghaybat), które trwało kolejnych 70 lat kalendarza księżycowego, do roku 940. Termin ten oznacza okres, w którym  Ukryty Imam miał się kontaktować ze światem i kierować społecznością szyicką poprzez swoich czterech przedstawicieli, pełnomocników, (pers. wakil, bab), którzy zarówno służyli jako medium między wspólnotą szyicką, a Mahdim, jak i odpowiadali za sprawy administracyjne Ummy, jak zbiórka datków, a także dokonywali cudów, aby udowodnić tym, którzy nie byli do końca przekonani o istnieniu Mahdiego, że się mylą.

Ostatnim z tych pośredników był Ali ibn Muhammad al-Samarri. Według X-wiecznego teologa Ibn Babuy’ego, w roku 940, na sześć dni przed śmiercią al-Samarri przekazał ostatnią informację od  ukrytego imama, w której prosi on, aby Samarri nie wyznaczał nikogo na swojego następcę, bo dla szyizmu rozpoczął się właśnie okres Dużego Ukrycia (ar. al-ḡaybat al-kobrā lub al-ghaybat al- tammah – całkowite ukrycie )  i od tej chwili nie będzie komunikacji z Mahdim, dopóki Bóg tak nie zadecyduje.

Tradycja szyicka podaje cztery powody, dla których koniecznym było, aby imam Mahdi przeszedł w stan Całkowitego Ukrycia. Wpisują się one doskonale w ówczesny, niemalże konspiracyjny klimat szyizmu. Imam Mahdi mógł nigdy nie istnieć, ale na tym właśnie polegała wyjątkowość szyizmu – na istnieniu „świętej mgiełki tajemnicy”, dostępnej tylko dla wybranych. Z dzisiejszego, europocentrycznego punktu widzenia można dopatrzeć się w tych powodach znakomitej manipulacji.

Zgodnie z doktryną szyicką, imam Mahdi został całkowicie ukryty przed ludźmi, aby:
•    chronić życie Mahdiego,
•    uzyskać niezależność od niesprawiedliwych doczesnych władz,
•    dokonała się próba wiary szyitów.
•    Tajny, ostatni powód nie zostanie ujawniony przed końcem Czasu
Okres dużego ukrycia nazywany jest także dużą nieobecnością i ma  trwać po dziś dzień. Według szyizmu dwunastkowego, ukryty imam żyje między ludźmi, dzieli z nimi radości i smutki, obserwuje rozwój wydarzeń na Ziemi, jest obecny także co roku w Mekce podczas pielgrzymki Hadżdż.  Podczas tego okresu nie ma bezpośredniej drogi kontaktu z imamem.

Wydaje się, że społeczność szyicka przyjęła prawie bezdyskusyjnie słuszność i zasadność takiego stanu rzeczy, po prostu wierząc.

Niemniej jednak niektórzy twierdzą, że Mahdi kontaktuje się z nimi – w snach i wizjach. Dawniej mówiło się, że mieszka w dalekim mieście Jabulsa lub Jabulqa, i co więcej podobno były osoby, którym udało się tam dotrzeć. Jak się jednak okazało (dzięki rozwojowi geografii) – takie miasta nie istnieją.
Dzisiaj, kult Mahdiego w szyiźmie dwunastkowym nadal jest widoczny. Pod meczetem w Samarze znajduje się jaskinia. W jednym z pokoi znajdują się drzwi, które oddzielają część pomieszczenia od reszty. Te drzwi nazywane są Bab al-Ghayba (Wrota Nieobecności). Zostały zamontowane na polecenie kalifa al-Nasira w 1209r. Przestrzeń za nimi nazywana jest Grotą Ukrycia (pers. sardab). W jej rogu znajduje się studnia, nazywana Studnią Ukrycia. Mówi się, że Muhammad al-Mahdi właśnie przez tę studnię udał się w stan ukrycia. Wierni gromadzą się tam i modlą za jego powrót.

Zgodnie z tradycją, nie nastąpi to jednak na życzenie wiernych, tylko na rozkaz Boga. Tylko on zna datę, kiedy Mahdi pojawi się ponownie na Ziemi. Nadejście Władcy Czasu będzie  podyktowane wystąpieniem określonych okoliczności i zapowiedziane konkretnymi znakami.

Badacze i znawcy islamu mają na ten temat podzielone zdania. W opracowaniach zagadnienia nadejścia Mahdiego znajdziemy bardzo długą listę warunków, jakie muszą być spełnione, aby dwunasty imam powrócił, jak i jeszcze dłuższe listy znaków, które mają to wydarzenie zapowiedzieć. Niektóre z nich są konieczne, inne nie muszą się koniecznie wydarzyć.  Ponieważ nie jest to głównym tematem tej pracy, postaram się przytoczyć tutaj tylko niektóre z tych punktów te, w których badacze są ze sobą zgodni.

Po pierwsze, znawcy eschatologii muzułmańskiej  są zgodni, co do tego, że przed nadejściem Mahdiego na świecie wystąpi zbieg okoliczności, w których nietrudno jest dopatrzeć się pradawnych, przedislamskich motywów dualistycznych, które występowały na terenie dzisiejszego Iranu:
•    zło zapanuje nad dobrem,
•    świat wypełni się niesprawiedliwością, tyranią, krzywdą i cierpieniem,
•    wstydem będzie życie zgodnie z zasadami Koranu,
•    ludzie prawdomówni będą postrzegani jako kłamcy, a kłamcy będą uważani za prawdomównych,
•    islam będzie niechcianą religią,
•    kłamstwo będzie ponad prawdą,
•    muzułmanie będą podzieleni ,
•    ogólna sytuacja na świecie będzie tak zła, że człowiek niechciałby się w ogóle urodzić, a gdy zobaczy kogoś umierającego, życzyłby sobie zastąpić go i sam umrzeć.

Dalej, w opracowaniach pojawia się długa lista znaków, konkretnych wydarzeń, które mają zapowiedzieć nadejście imama i Dzień Sądu. Części z tych znaków jedne źródła w ogóle nie opisują, a inne z kolei pojawiają się w nich częściej.

Co do jednego wszystkie źródła są zgodne: wszystkie te zdarzenia muszą wystąpić jednocześnie, aby muzułmanie nie mieli wątpliwości, co do tego, że „już czas”.

Kolejnym wspólnym elementem opinii badaczy islamu na ten temat jest istnienie pięciu głównych, jakby najważniejszych znaków, które mają Mahdiego zapowiedzieć. Co jednak jest zastanawiające, liczba 5 jest wspólna, lecz wśród różnych uczonych pięć różnych znaków jest najważniejszymi.
I tak, portal inter-islam.org nie rozróżnia w ogóle znaków od okoliczności, w jakich mają się one pojawić, i pisze: „Znaki, które zapowiedzą imama Mahdiego:

•    Główny znak
Jest wiele znaków, które go zapowiedzą, ogólnym i bardzo ważnym znakiem jest to, że on przyjdzie w czasie wielkich sporów, intensywnych dysput i brutalnych śmierci. Kiedy ludzie będą dotknięci rozruchami i odczuwający wielki strach. Katastrofy spadną na ludzi w takiej ilości, że człowiek nie będzie w stanie znaleźć osłony, żeby się ukryć. Przed jego nadejściem nastąpią bitwy i wojny. Kiedy jedna się skończy, kolejna się zacznie, rozprzestrzeni i zaostrzy. Ludzie będą do tego stopnia tym dotknięci, że będą chcieli umrzeć. To właśnie wtedy imam Mahdi zostanie przysłany.
•    Podwójne zaćmienie w Ramadanie [chodzi tu o pojawiające się także w innych opracowaniach jednoczesne zaćmienie Słońca i Księżyca-R.A.]
•    Bitwa w Minie
•    Rzeka Eufrat odsłoni górę złota
•    Powstanie Sufyaniego ”

Z kolei Mohammad Ali Amir Moezzi, w swym artykule dla encyklopedii Iranica , pisze:

„Furthermore, there are certain specific signs among which five recur more regularly and are hence justifiably called the “five signs”: (1) the coming of Sofyāni, the enemy of the Qāʾem, who will command an army in battle against the latter (Madelung, 1986, passim, and 2000); (2) the advent of Yamāni, who appears in the Yemen to preach support for the Qāʾem; (3) the Cry/Scream (ṣayḥa, nedāʾ ) of supernatural origin, coming from the sky and calling man to defend the Imam’s cause; (4) the swallowing (ḵasf) of an army composed of the Imam’s enemies in a desert often located between Mecca and Medina, according to a hadith most likely propagated by ʿAbd-Allāh b. Zobayr during his war propaganda against the Umayyad caliph Yazid (r. 680-83), during the latter’s campaign against Mecca and Medina, popularized by the traditionist of Basra, Qatāda (d. 773-74; see Madelung, 1981, pp. 293-95); and (5) the assassination by the Meccans of the messenger to the Qāʾem, often called Nafs or al-Nafs al-Zakiya (echoing the messianic rebellion and death in 762 of the Hasanid Moḥammad b. ʿAbd-Allāh, surnamed al-Nafs al-Zakiya).”

Zgodnie z podaniami, Mahdi ma powrócić w towarzystwie wielu dostojnych postaci. Przede wszystkim, w tradycji szyickiej, jako jeden z głównych towarzyszy Mahdiego pojawia się imam Hosejn i jego 72 żołnierzy spod Karbali. Kolejnym dostojnikiem jest Jezus (co jest także zapisane w tradycji sunnickiej dotyczącej Mahdiego). Powróci także 313 żołnierzy, którzy walczyli u boku proroka Mahometa pod Badr oraz 313 towarzyszących im aniołów. Stoczą wspólnie jeszcze raz bitwę pod Badr. Zapowiada się powrót wszystkich 11 imamów i proroków z dawnych czasów, włącznie z Mahometem.  
Bardzo ważną informacją wydaje się utworzenie na czas ostatecznych starć z niesprawiedliwością i złem armii ochotników, złożonej z pokrzywdzonych i ucieśnianych (jayš). Na jej czele, oprócz Mahdiego będzie szła niebiańska postać o imieniu Strach i będzie przerażać wrogów.

Jak piszą badacze islamu, siły imama mają stoczyć kilka walk z siłami zła. W ten sposób Bóg zemści się na złych. Niesprawiedliwość i ignorancja zostaną raz na zawsze zniszczone, a świat wypełni się szacunkiem, sprawiedliwością, mądrością. Wszystkie religie zjednoczą się w jedną – islam. W ten sposób świat zostanie odnowiony i przygotowany na Dzień Sądu.

Jak już wspomniałem, podań dotyczących okoliczności i znaków nadejścia końca świata, a przedtem – Mahdiego jest bardzo dużo i są one często sprzeczne. Historia zna także dużą liczbę fałszywych Mahdich - ludzi, którzy podawali się za Ukrytego Imama.  Polskim czytelnikom najbardziej znanym z nich prawdopodobnie jest Muhammad Ahmad Ibn Abd Allah, XIX-wieczny przywódca powstania sudańskiego, uwieczniony przez Sienkiewicza w „W pustyni i w puszczy”.

Można stwierdzić, iż mahdizm, czyli kult imama Mahdiego i eschatologii związanej z jego powrotem na Ziemię jest obecny we współczesnej polityce Iranu i odgrywa znaczącą w niej rolę, już na poziomie dogmatów systemu władzy.

Jednoznacznych i bezstronnych analiz naukowych tego zagadnienia jest niewiele, a jeszcze mniej znajdziemy potwierdzonych dowodów na to, że władze Iranu kierują się kultem Mahdiego w swych decyzjach politycznych. Zdecydowanie więcej możemy znaleźć komentarzy i przypuszczeń związanych z rolą, jaką zajmuje koncepcja Mahdiego w polityce Iranu.
 
Jest to temat trudny i delikatny. Mimo to, postaram się pokazać w dalszej części pracy, jakie opinie w tym temacie wyraża środowisko naukowe i politologiczne oraz jakie są przypuszczenia (które muszą przypuszczeniami pozostać ze względu na charakterystyczną dla irańskiej sceny politycznej niejednoznaczność poglądów poszczególnych osób i środowisk).
W 1953 roku w Iranie powstała organizacja anjaman-e emam-e zaman (pers. Organizacja Imama Czasu), póżniej nazywana anjaman-e hojjatie mahdavie (Organizacja Świadectwa Mahdizmu). Organizacja ta oparła swoje podstawy na teorii, jakoby możliwym było przyspieszenie pojawienia się imama Mahdiego na Ziemi – a tym samym zaprowadzenie pokoju i sprawiedliwości – przez samych ludzi, co oczywiście zaprzecza ortodoksyjnemu islamowi szyickiemu, który mówi, że ludzie nie są w stanie tego uczynić.

Niebezpieczną wydaje się teoria, według której aby imam Mahdi zaprowadził pokój i sprawiedliwość na świecie, najpierw musi zapanować kompletny chaos – i Hojjatie ten chaos ma powiększać.

     Za rządów dynastii Pahlawich Hojjatie prześladowało Bahaitów  i komunistów, jako głównych wrogów islamu. W porozumieniu z policją polityczną szaha – SAVAK – organizowane były regularne łapanki na Bahaitów i niszczone były centra bahaizmu. Wkrótce bahaizm był zakazany.

Po rewolucji  1979, kiedy zostały obalone rządy Pahlawich, Chomeini stworzył „pierwszy rząd Boga” na Ziemi, a parlamentarzyści musieli „oddać swoją służbę Panu Czasu” , czyli Mahdiemu właśnie. Niemniej jednak, Hojjatie,  reprezentując nieortodoksyjne podejście do islamu szyickiego, nie zgodziło się z systemem velayat-e faghih, czyli rządami jednego duchownego szyickiego nad całym społeczeństwem – uznając, że Chomeini nie ma prawa przypisywać sobie przywileju danego Mahdiemu, oraz że taki system władzy w Iranie spowolni  nadejście Władcy Czasu.  Prawdopodobnie po przemówieniu Chomeiniego 12 sierpnia 1983 roku Hojjatie zostało rozwiązane.

Od roku 2005 coraz częściej słychać głosy, jakoby Hojjatie na nowo odbudowało swoją pozycję w Iranie.   Jednym z pierwszych przedstawicieli irańskiej inteligencji, który o tym ostrzegał jest Ahmad Tavassoli, były współpracownik Chomeiniego. Mówił on, że kręgi najwyższych władz w kuluarach Teheranu zostały „porwane” przez Hojjatie. Z kolei były prezydent Khatami w swoim przemówieniu we wrześniu 2005 roku, odnosząc się nie-wprost do osób powiązanych z ideologią Hojjatie, nazwał je „płytko myślącymi tradycjonalistami z zacofaniem z epoki kamienia”. Tydzień przed wyborami prezydenckimi w 2009 roku, Hadi Khamenei, brat byłego prezydenta, powiedział, że „niestety większość mediów w Iranie jest w rękach osób związanych z Hojjatie, które używa tzw. miękkiej wojny w celu propagowania swoich idei”.

Jedną z osób rzekomo blisko związanych z Hojjatie jest obecny prezydent Iranu Mahmud Ahmadineżod, który często w swoich przemówieniach i działaniach odwołuje się do Mahdiego, ale nigdy nie przyznał, że jest członkiem organizacji.

We wrześniu 2005 roku, Ahmadineżod sponsorował pierwszą doroczną Międzynarodową Konferencję Doktryny Mahdizmu w Teheranie. Konferencja prezentowała mahdizm jako ideologię, która może stworzyć podstawy do pokoju i jedności pomiędzy religiami. Podczas swojego expose na tej konferencji, Ahmadineżod powiedział, że „Islamska Republika i system velayat-e faqih mają za zadanie przygotować się do zapanowania Rządu Światowego,  ponieważ Imam [Mahdi] zarządza wszechświatem”.

Rok później, podczas kolejnej konferencji mahdizmu Ahmadineżod powiedział, że „Idea i punkt widzenia mahdizmu są idealne do zarządzania i kierowania światem.”, a pozostali uczestnicy konferencji z 2006 roku opisywali mahdizm jako „dokładny plan i politykę strategiczną”; „system polityczny i światopogląd”.

Jak pisze Mohebat Ahdiyyih, z kontekstu konferencji wynikało nie tylko to, że powrót Mahdiego jest „nieunikniony”, ale także, że może być „przyspieszony” przez działania ludzi. Jako przykład zastosowania Mahdizmu, lokutorzy przytaczali wojnę iracko-irańską, kiedy to „kombatanci byli powodowani miłością przedstawiciela Mahdiego – Chomeiniego – aby oddać swoje życie”.  

Prezydent Ahmadineżod publicznie modlił się o jak najszybsze nadejście Imama Mahdiego, zarówno podczas swojego pierwszego przemówienia na forum ONZ, jak i w trakcie spotkania Rady Współpracy Zatoki Perskiej w Doha w grudniu 2007 roku, a ajatollah Jannati – członek Rady Strażników Rewolucji mówi o prezydencie Iranu, jakoby ten był „natchniony przez Boga”.  


Część komentatorów ostrzega przed wprowadzaniem w życie założeń Hojjatie przez obecny establishment w Teheranie, wskazując, że irański program nuklearny (a właściwie atmosfera wokół jego rzekomego rozwoju) oraz spór na linii Teheran-Tel Awiw czy działania irańskich służb specjalnych w celu robienia „zamieszania” w Regionie (dostarczanie broni Talibom, wspieranie Bractwa Muzułmańskiego w Egipcie czy reżimu w Syrii), o które są one oskarżane, mogą być właśnie realizowaniem tych pierwszych czyli celowym powiększaniem chaosu na świecie w celu przyspieszenia nadejścia Mahdiego. Martwią się o to nie tylko komentatorzy zachodni. Ogólnie znanym faktem jest spór na linii Ahmadineżod – duchowieństwo szyickie, które do czasu dojścia Ahmadineżoda i jego kręgu do władzy, miało dużo więcej do powiedzenia w Iranie. Wskazuje się nawet, że Ahmadineżod jest w stanie dopuścić się zamachu stanu i obalić Islamską Republikę Iranu, ponieważ nie jest ona konieczna do powrotu Mahdiego, i tylko stoi temu na przeszkodzie.  Ahdiyyih, starszy analityk ds. Iranu w Open Source Center – jednej z agencji rządowych USA -  uważa, że mesjanizm Ahmadineżoda powinien być traktowany i obserwowany z najwyższą powagą.