Polska/ Lech Kaczyński odwiedził Izrael

• polska

Cztery dni trwała oficjalna wizyta prezydenta Kaczyńskiego w Izraelu i Autonomii Palestyńskiej. Wiele uwagi poświęcono w jej trakcie kwestiom historycznym, zwłaszcza trudnym momentom we wspólnej historii narodów polskiego i żydowskiego. W czasie spotkań Lecha Kaczyńskiego z izraelskim prezydentem Kacawem i premierem Olmertem nie ominięto jednak kwestii bieżących - sytuacji na Bliskim Wschodzie i relacji dwustronnych. „Polska jest przyjacielem Izraela, który zawsze może na Polskę liczyć” zadeklarował polski prezydent, dodając jednak później, że jego kraj chce być również "przyjacielem narodu palestyńskiego".

Rozmawiano o przeszłości

Oficjalną wizytę w Izraelu prezydent Lech Kaczyński rozpoczął w niedzielę 10 września. Pierwszy dzień pobytu prezydenta nie obfitował w oficjalne wydarzenia. Na cmentarzu chrześcijańskim przy Bramie Syjonu w Jerozolimie Kaczyński dokonał odsłonięcia pomnika upamiętniającego żołnierzy II Korpusu gen. Władysława Andersa, a później zwiedził Bazylikę Grobu Pańskiego. Prezydent udał się również pod Ścianę Płaczu, najważniejszy symbol państwowy i religijny dla Żydów.

Pierwszy dzień wizyty można uznać za charakterystyczny dla całego pobytu prezydenta w Izraelu, gdyż historii poświęcono wiele uwagi podczas następnych trzech dni. Ten temat powracał nie tylko w oficjalnych rozmowach z przywódcami Izraela, lecz również podczas konferencji prasowych i spotkania prezydenta z izraelską młodzieżą.

Podczas poniedziałkowego spotkania Kaczyńskiego z prezydentem Izraela Mosze Kacawem ten ostatni nawiązał do historii i holokaustu. „Pamiętamy z bólem, że na ziemi polskiej wydarzyła się najstraszniejsza tragedia narodu żydowskiego. Na ziemi polskiej działali naziści i ich kolaboranci, dążąc do zagłady narodu żydowskiego” powiedział. „Jest prawdą, że na ziemi polskiej doszło do wielkiej tragedii, zbrodni, jaką był holokaust” odparł Lech Kaczyński podkreślając jednak twardo, że „tragedię przygotował i zrealizował reżim niemiecki, nazistowski”.
Ten sam wątek polski prezydent poruszył podczas spotkania z młodzieżą izraelską w instytucie Yad Vashem. „Chciałbym, żebyście wiedzieli rzecz podstawową - holokaust został dokonany w czasie, kiedy Polska była pod wyjątkowo brutalną okupacją, i to Niemcy dokonali tej zbrodni”.

W poniedziałek Prezydent RP uczestniczył w uroczystości otwarcia wystawy „Za Naszą i Waszą Wolność”, poświęconej udziałowi obywateli pochodzenia żydowskiego w wojsku polskim. Prezydent Kaczyński wygłosił wykład na temat „Stosunków polsko-żydowskich i polsko-izraelskich”. Jak powiedział Lech Kaczyński, Żydzi byli obecni w polskich siłach zbrojnych już w powstaniu kościuszkowskim. Jego zdaniem, taka wystawa „to klucz do przełamywania pewnych obustronnych stereotypów”. Podczas uroczystości prezydent odznaczył łączniczkę Armii Krajowej Sarę Batt Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Przed wykładem Yohilel Lekiet, przedstawiciel Światowego Kongresu Żydów, zwrócił się do prezydenta z apelem o rozwiązanie kwestii zwrotu żydowskiego mienia komunalnego, ponieważ „to mienie należy do całego narodu żydowskiego”. Pytany o to później przez dziennikarzy Kaczyński oświadczył, że „jest w tej chwili projekt polskiej ustawy w tym zakresie”. „W tej chwili spór dotyczy nie zasady tylko procentu” – ocenił.

Podczas spotkań pojawiały się tradycyjnie pytania o polski antysemityzm. Pytany przez izraelskich dziennikarzy czy władze naszego kraju podejmą jakieś kroki skierowane przeciwko „antysemityzmowi w Polsce”. Lech Kaczyński odpowiedział, że są to „zbędne działania, ponieważ jeżeli to zjawisko w ogóle występuje w Polsce, to na skalę mniejszą niż w innych krajach europejskich”. Podczas spotkania z młodzieżą w Yad Vashem prezydent był też pytany o Radio Maryja. Lech Kaczyński, odpowiadając, zaznaczył, że radio „się zmienia”, a ponadto „myli się” ten, kto myśli, że na jego antenie jest prowadzona jakaś walka z Żydami. Ze względu jednak na wiele rozmów ze słuchaczami „czasem zdarza się, że ktoś powie coś niewłaściwego”.
Ze strony prezydenta Mosze Kacawa padły wcześniej pod adresem prezydenta Kaczyńskiego słowa podziękowania za „bardzo ostrą postawę w walce z antysemityzmem”.

Obok rozmów o przeszłości były tez jednak konkrety. Podczas poniedziałkowego spotkania Kaczyńskiego z prezydentem Kacawem podpisana została „Wspólna deklaracja o przyjazdach edukacyjnych młodzieży izraelskiej do Polski”. Stronie polskiej udało się wynegocjować, że trasy izraelskich wycieczek obok miejsc zagłady będą również obejmować spotkania z młodzieżą Polską oraz wizyty w miejscach związanych z historią i kulturą Polski. Ma to zapobiec kojarzeniu Polski przez Izraelczyków jedynie z ziemią grobów i prochów. Jednocześnie strona polska podejmie działania aby ochronę wycieczek w miejsce służb izraelskich przejęły służby polskie.
W zamian Polska zgodziła się by za koordynację tych wizyt, na nowych zasadach, odpowiadał specjalny pełnomocnik powołany kilka tygodni temu w kancelarii premiera. Jest to ustępstwo wobec Izraela, który nieoficjalnie nie chce aby za wizyty odpowiadał resort edukacji kierowany przez uznawanego w Izraelu za antysemitę Romana Giertycha.

Podczas trzeciego dnia wizyty Lecha Kaczyńskiego w Izraelu została też podpisana umowa między Instytutem Pamięci Narodowej a instytutem Yad Vashem. Przewiduje ona m.in. wzajemną wymianę archiwów, wyników badań i wizyty naukowców.

Poza tym podczas poniedziałkowej rozmowy z wicepremierem Izraela Szimonem Peresem Lech Kaczyński zaproponował rozważenie, aby obie strony wspólnie wystąpiły o przyznanie Irenie Sendlerowej Nagrody Nobla. Irena Sendlerowa w trakcie II wojny światowej uratowała 2,5 tysiąca żydowskich dzieci z getta warszawskiego.

...i teraźniejszości

Polski prezydent był pierwszą głową państwa, która odwiedziła Izrael z oficjalną wizytą od czasu niedawno zakończonej wojny z libańskim Hezbollah. Podczas rozmów z prezydentem Izraela Mosze Kacawem, premierem Ehudem Olmertem, szefową MSZ Cipi Liwni i wicepremierem Szimonem Peresem poruszano więc siłą rzeczy kwestię aktualnej sytuacji na Bliskim Wschodzie. Rozmawiano też oczywiście o stosunkach dwustronnych.

Na spotkaniu z Kacawem prezydent RP zapewnił, że Polska chce dobrych i głębokich stosunków z Izraelem. „Polska jest przyjacielem Izraela, który zawsze może na Polskę liczyć” deklarował Kaczyński. Zadeklarował też chęć aktywnego uczestniczenia w bliskowschodnim procesie pokojowym. W ramach tych działań Polska weźmie udział w misji pokojowej w Libanie. Kaczyński oświadczył, że Polska może - jeśli to będzie konieczne - zwiększyć swój kontyngent w oenzetowskich siłach pokojowych UNIFIL w Libanie, ponad deklarowaną wcześniej liczbę 500 żołnierzy.
Kacaw z kolei zachęcał Polskę oraz inne kraje do zdecydowanych działań wobec Iranu, który mimo sprzeciwu społeczności międzynarodowej kontynuuje swój program nuklearny. „W przypadku niektórych reżimów stanowczość daje więcej niż brak stanowczości” podpowiedział Kaczyński, co przez dziennikarzy izraelskich zostało odebrane jako poparcie Polski dla ostrego kursu wobec Teheranu.

Komentując spotkania z premierem Ehudem Olmertem, wicepremierem Szimonem Peresem oraz Minister Spraw Zagranicznych Izraela Tzipi Lipni. Kaczyński powtórzył, że: „(...) jeżeli Polska okazałaby się potrzebna, to możemy służyć pomocą”

Prezydent Kaczyński spotkał się także z byłym premierem, przywódcą opozycyjnego Likudu, Benjaminem Netanjahu. Głównym tematem rozmowy były sprawy wewnętrzne w Izraelu i Polsce oraz sytuacja na Bliskim Wschodzie.

W trakcie swej wizyty Kaczyński spotkał się również z przebywającym w Jerozolimie z nieoficjalną wizytą premierem Wielkiej Brytanii Tonym Blairem. Nieoficjalne spotkanie w pokoju hotelowym Lecha Kaczyńskiego poświęcone było sytuacji na Bliskim Wschodzie oraz stosunkom dwustronnym.

Wizyta w Autonomii Palestyńskiej

Prezydent Kaczyński przebywał też w Autonomii Palestyńskiej. W środę spotkał się z prezydentem Autonomii Mahmudem Abbasem. Kaczyński oświadczył, że Polska chce być „przyjacielem narodu palestyńskiego” i w ramach swoich możliwości gotowa jest podjąć wszelkie starania, które mogłyby pomóc w osiągnięciu pokoju na Bliskim Wschodzie.
Prezydent Abbas podziękował Kaczyńskiemu za wysiłki na rzecz pokoju na Bliskim Wschodzie i za wsparcie dla sprawy palestyńskiej. Podkreślił też, że istnieje konieczność wznowienia negocjacji pokojowych, które doprowadzą do pokoju na Bliskim Wschodzie. Jak zaznaczył, Autonomia Palestyńska liczy na powrót do tzw. mapy drogowej dla Bliskiego Wschodu.

Przed spotkaniem z Mahmudem Abbasem Lech Kaczyński skłonił głowę pod Mauzoleum Jasera Arafata.

Na podstawie: „Nasz Dziennik”, www.prezydent.pl, „Gazeta Wyborcza”