Kijów: prezentacja tzw. Łuckiej Ewangelii

• _kultura
• _ukraina
• _wschod24

W siedzibie Ukraińskiej Niezależnej Agencji Informacyjnej (UNIAN) zaprezentowano w piątek (21.10) faksymilie unikalnego manuskryptu z połowy XVI w.

Jeden z  najstarszych rękopiśmiennych pomników ukraińskiego języka wydała diecezja wołyńsko-łucka Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej (patriarchat moskiewski). Projekt wpisuje się w obchody 925-lecia miasta Łuck.

Oryginał Ewangelii jest przechowywany w Rosyjskiej Bibliotece Państwowej. O idei wydania starodruku podczas prezentacji opowiedział metropolita łucki i wołyński Nifont:

- Na miejscu biblioteki funkcjonował monaster pw. Przemienienia Pańskiego, gdzie znajdowały się budynki wojskowe. Dowiedziałem się, że jednostka została rozformowana i zwróciłem się do władz, aby Cerkiew (RCP – przyp. S. D.) otrzymała tam ziemię w celu wybudowania seminarium lub monasteru. Ziemi nie otrzymano, ale dowiedziałem się o Poprzedniczce tzw. Peresopnickiej Ewangelii. Rozpoczęto badania nad  historią monasteru i dowiedziano się, że w XIV w., była napisana rękopiśmienna świętość – tzw. Łucka Ewangelia. W 2010 r. spotkałem się z dyrektorem i pracownikami Rosyjskiej Biblioteki Państwowej. Tak zaczęła się praca nad wydaniem Ewangelii.

Faksymymilie tzw. Łuckiej Ewangelii posiadają naturalny rozmiar tekstów i ozdób, jej strony – rozmiar, kolory, zabrudzenia i objętość - są kopią oryginału, nie zawierają retuszu, a oprócz tego zachowują wszystkie odręczne zapiski na marginesach. Pierwsze wydanie wydrukwano w liczbie 1 000 egz.

Z kolei przewodniczący wydawniczego oddziału metropolii wołyńskiej i autor projektu wydania faksymilii archimandryta Onufry (Kuc) powiedział:

- Niezmiernie ważnym dla Cerkwi Prawosławnej jest to, że tzw. Łucka Ewangelia zobaczyła światło dzienne. Świętość, która należy do 120 najważniejszych, unikalnych źródeł (historycznych – przyp. S. D.) Ukrainy będzie dostępna dla wszystkich. Miłym jest to, że ludzie, którzy wnieśli ofiarę na realizację projektu zrozumieli, iż pomagają nie tylko odrodzeniu kultury i duchowości, ale dają możliwość innym ludziom zobaczyć tę ciekawą i unikalną świętość. Wydania Ewangelii Peresopnickiej i Ewangelii Łuckiej, zrealizowane przez UCP, wzbogaciły nasz areał słowny i odrodziły pamięć przodków, którzy stworzyli te źródła i przez swoje cenne życie zachowały je dla nas.

Historycy i archeolodzy badający dzieje monasteru pw. Przemienienia Pańskiego wiążą powstanie klasztoru z okresem powstania tzw. Łuckiej Ewangelii. Według naukowców manuskrypt należy do dzieł z tzw. halicko-wołyńskiej szkoły pisarzy. Dzięki wydaniu dzieło wzbogaciło wiedzę na temat grafiki, ornamentyki i cech charakterystycznych wspomnianej szkle rękopiśmienniczej.

Tzw. Ewangelia Łucka jest starsza o dwa stulecia niż tzw. Ewangelia Peresopnicka, którą datowano na XVI w. Z tego względu naukowcy nazywają Ewangelię Łucką poprzedniczką Peresopnickiej. Ta ostatnia jest narodowym symbolem Ukrainy (oprócz herbu, hymnu i flagi) Powstała między 1556 a 1561 r. na zamówienie księżnej Aleksandry Zasławskiej oraz książąt Iwana i Eudokii Czartoryskich. Po 1991 r. każdy zaprzysięgany prezydent Ukrainy składa przysięgę na tę Ewangelię.

Metroplita Nifont i archimandryta Onufry – główni inicjatorzy wydania faksymilii tzw. Łuckiej Ewangelii - otrzymali 21 października br. nagrody cerkiewne nadane przez metropolitę kijowskiego i całej Ukrainy Włodzimierza.

Na podst.: orthodox.org.ua, unian.net