Marta Mechelewska: Polska Prezydencja w Radzie UE a Partnerstwo Wschodnie - podsumowanie

• przewodnictwo
• ue
• _ukraina
• _wschod24

Półroczne przewodnictwo, pierwsze w historii członkostwa Polski w Unii Europejskiej, dobiegło końca. Polska prezydencja w Radzie UE została zdominowana przez wizję bankructwa strefy euro i próby jej ratowania, a początkowe priorytety rządu straciły na znaczeniu. Czy w obliczu kryzysu ekonomicznego w Europie udało się Polsce wypromować projekt Partnerstwa Wschodniego? I jak zapowiada się przyszłość samego projektu? Niewątpliwie jednym z najważniejszych wydarzeń Polskiej prezydencji był drugi szczyt Partnerstwa Wschodniego, który odbył się w Warszawie we wrześniu 2011. Jego uczestnicy osiągnęli wówczas porozumienie w sprawie rozpoczęcia negocjacji handlowych z Gruzją i Mołdawią oraz zapowiedzieli zakończenie negocjacji umowy stowarzyszeniowej i towarzyszącej jej umowy w sprawie strefy wolnego handlu z Ukrainą.

Niemniej jednak dwa dni szczytu Partnerstwa Wschodniego w 2011 nie przyniosły żadnego widocznego przełomu politycznego, czego przykładem może być niemożność osiągnięcia porozumienia co do konkretnej oferty PW, tj. obietnicy przyszłego członkostwa w Unii oraz zniesienia wiz. Co więcej, rezultaty całości prac Prezydencji Polskiej w odniesieniu do Partnerstwa są mieszane.   

Nie ulega wątpliwości, że Polska podjęła wiele wysiłków w celu zwrócenia uwagi Unii na kraje wschodniego sąsiedztwa. Według Elżbiety Kacy z Instytutu Spraw Publicznych „zrobiono dużo więcej niż można było się spodziewać biorąc pod uwagę ograniczone obecnie możliwości prezydencji w kwestiach polityki zagranicznej” . Polska prezydencja uczestniczyła w negocjacjach nad treścią deklaracji, co właściwie nie należy do kompetencji prezydencji. Ponadto podjęto dużo wysiłków dyplomatycznych, które miały na celu przekonanie prezydenta Ukrainy Wiktora Janukowycza do zmiany stanowiska w sprawie procesu byłej premier Julii Tymoszenko, zorganizowano szereg rad sektorowych, oraz wiele imprez towarzyszących prezydencji, w tym dla organizacji pozarządowych, sektora kultury
i biznesu.

Jednak trudno oczekiwać sukcesów w sytuacji braku współpracy ze strony partnerów. Wydarzenia polityczne na Białorusi i Ukrainie powodują negatywny wizerunek tego regionu i nie pomagają w promowaniu Partnerstwa Wschodniego.

Fakt, iż ostatecznie, z powodu kontrowersji wokół procesu byłej premier Tymoszenko, nie doszło do podpisania umowy stowarzyszeniowej Ukrainy - kraju o najbardziej zaawansowanym jak dotychczas stopniu relacji z Unią - nie wpłynął najlepiej na wizerunek państw regionu, a przy tym Polski, dla której zawarcie umowy z Ukrainą było od początku prezydencji kwestią priorytetową.

W czasie szczytu UE - Ukraina w grudniu 2011, na którym zakończyły się oficjalne negocjacje umowy stowarzyszeniowej z Ukrainą, przewodniczący Rady Europejskiej Herman van Rompuy powiedział, że dalsze losy tego dokumentu zależeć będą od tego, jak na Ukrainie będą przestrzegane standardy demokratyczne.

Jak zauważa Elżbieta Kaca, do szerzenia demokracji na Wschodzie mają służyć powstałe Forum Społeczeństwa Obywatelskiego oraz Forum Biznesu Partnerstwa Wschodniego, gdyż obok współpracy na szczeblu politycznym powodzenie projektu PW w dużej mierze zależy od zaangażowania społeczeństwa i biznesu, w których tkwi potencjał dla rozwoju Partnerstwa.  

Poczyniono zatem pewien postęp, Partnerstwo Wschodnie poszerza bowiem zakres swoich działań i włącza coraz więcej uczestników, o czym świadczy funkcjonowanie programu nie tylko w sferze politycznej, ale również gospodarczej i społeczno-obywatelskiej. To droga może mniej spektakularna, ale bardziej efektywna. Co więcej, biorąc pod uwagę agendę obecnej Prezydencji Duńskiej, skupioną na rozwiązaniu kryzysów sfery ekonomiczno-finansowej, może się okazać także jedyną możliwą w najbliższym czasie drogą rozwoju współpracy ze wschodnimi partnerami.

Na podstawie:
euranet.eu, tvpparlament.pl, schuman.pl, pl2011.eu, eastbook.eu, eastbook.salon24.pl