Marek Muszyński: Międzynarodowe Biuro Miar i Wag

• stosunki międzynarodowe

Konwencja Metryczna (Convention du Mètre):

Jest to traktat międzynarodowy, który został podpisany w Paryżu 20 maja 1875 roku przez 17 państw, powołujący do życia trzy organizacje, zajmujące się kwestiami metrycznymi. Są to: Konferencja Generalna Miar i Wag (CGPM), Międzynarodowy Komitet Miar i Wag (CIPM) oraz Międzynarodowe Biuro Miar i Wag (BIPM). [1]

W sensie prawnym są to trzy oddzielne organizacje, a w praktyce - trzy organy. Konferencja zbiera się co 2 lata i powołuje Komitet. Ten zbiera się 2 razy do roku, powołuje dyrekcję Biura i je nadzoruje. Konferencja zajmuje się najbardziej ogólnymi sprawami, a Biuro prowadzi działalność bieżącą, m. in. badania w zakresie metryki.

Konwencja była nowelizowana raz, nieznacznie w 1921 roku na 6. zjeździe Konferencji Generalnej. W 1960 roku został ustalony system jednostek stosowanych między państwami - nazwany Międzynarodowym Systemem Jednostek - SI (Système international d'unités).

Kontekst historyczny:

Metr został wynaleziony 26 marca 1791 roku, ze względu na potrzebę korzystania z dziesiętnego systemu miar. Został on początkowo zdefiniowany jako 1/40.000.000 część południka paryskiego. Dzięki rewolucji francuskiej jednostka ta bardzo szybko upowszechniła się we Francji – już pierwszego sierpnia 1793 roku parlament francuski nadał nazwę nowej jednostce „metr”. Od tego momentu ruszyły prace nad dokładnym wyznaczeniem metra oraz zbudowaniem wzorca. [2]

Dwa lata później zdefiniowano grama jako ciężar 1 cm3 wody w temperaturze 0C, dopiero później przekształcając go w jednostkę masy. W rozpowszechnieniu nowej jednostki pomogły organizowane w Paryżu wystawy światowe. Tym samym w 1870 r. zwołano konferencję ds. miar, ale została ona przerwana wojną francusko-pruską. Jednak po wojnie 24 państwa zebrały się ponownie, uchwalając Konwencję Metra. W dalszym rozpowszechnieniu jednostek pomogli fizycy, których kongres elektryczny zaakceptował metra, grama oraz sekundę. [3]

Schemat organizacyjny

Źródło: www.bipm.org

Cele organizacji:

o    ujednolicenie systemu miar
o    pracowanie międzynarodowych prac badawczych
o    przechowywanie wzorców miar i okresowe porównywanie z wzorcami narodowymi
o    koordynacja prac narodowych laboratoriów [4] 

System SI:

Uchwalony na XI zjeździe CGPM jako rekomendowany system podstawowych jednostek miary. Zawiera on siedem podstawowych jednostek, dokładnie zdefiniowanych, które są podstawą do tworzenia jednostek pochodnych. Są to: metr, kilogram, sekunda, amper, kelvin, kandela.

CIPM MRA – Mutual Recognition Agreement (Umowa o wzajemnym uznawaniu):

MRA zostało podpisane w Paryżu 14 października 1999 roku przez 38 dyrektorów krajowych instytutów metrycznych oraz przedstawicieli dwóch organizacji międzynarodowych. MRA – Umowa o wzajemnym uznawaniu narodowych standardów metrycznych i certyfikatów skalowania i mierzenia, wydawanych przez krajowe instytuty miernicze.

MRA jest odpowiedzią na rosnącą potrzebę otwartego, transparentnego i zupełnego układu, dającego użytkownikom rzetelną informację ilościową na temat porównywalności narodowych usług metrycznych oraz dostarczenia technicznej podstawy dla szerokich porozumień międzynarodowego handlu oraz regulacji. [5]

Siedziba:

BIPM jest zlokalizowany w Sevres, na zachodnich przedmieściach Paryża. Pałace te zostały wzniesione już na polecenie Ludwika XIV w XVII w. Jednak po utworzeniu organizacji zostały oddane na jej rzecz w 1875 roku. Kilka lat wcześniej zostały poważnie zniszczone podczas wojny francusko-pruskiej, ale je odbudowano.

Interesującym faktem jest eksterytorialny status siedziby organizacji, który został potwierdzony umową z rządem francuskim z 1969 roku. Pozwoliło to na funkcjonowanie BIPMu nawet w czasie okupacji Francji przez wojska hitlerowskie. [6]

Członkostwo:

•         Ratyfikacja Konwencji Metrycznej – Francja depozytariuszem not ratyfikacyjnych

•         Wniesienie składek członkowskich

W tej chwili członkami biura jest 51 państw, a 27 państw to członkowie stowarzyszeni.